Review Ngày xưa có một con bò – Camilo Cruz

Có thể bạn không tin, nhưng trên thực tế chúng ta đều đang sở hữu ít nhất là một con bò hay thậm chí là cả đàn bò. Có hàng ngàn, hàng vạn con bò đang chi phối, kìm hãm sức bật của chúng ta nhưng vẫn luôn luôn được chúng ta bảo vệ. Nếu như bạn muốn tạo ra bước đột phá trong cuộc sống của chính mình, bạn cần phải tiêu diệt hết những con bò ấy.

ngay-xua-co-mot-con-bo-1

Camilo Cruz, PhD (tác giả của cuốn sách Ngày Xưa Có Một Con Bò…) là một nhà đào tạo doanh nghiệp, nhà chiến lược cuộc đời, và là một diễn giả nổi tiếng. Trong số những công ty khách hàng nổi tiếng của ông có cả Goodyear, AT & T, 3M, Warner Lambert, Bell Labs, Coca-Cola, và Motorola. Với những buổi hội thảo đặc sắc của mình, tiến sĩ Cruz vẫn luôn thu hút được đông đảo khán giả, và người ta bàn luận về chúng trên khắp thế giới. Trong cuốn sách Ngày Xưa Có Một Con Bò…, tác giả sẽ chỉ ra cho chúng ta những cách để nhận diện và loại bỏ đi những “con bò” xấu xí đã kìm hãm sự thành công của mọi người.

Nhận diện những con bò xấu xí

Cuốn sách được bắt đầu bằng câu chuyện ngụ ngôn về một con bò. Ngày xưa có một ông thầy giáo khôn ngoan, giàu kinh nghiệm muốn truyền cho một trong số các học trò của mình các bí quyết để sống một cuộc đời hạnh phúc và thịnh vượng. Ông nghĩ rằng bài học đầu tiên là nên giải thích cho mọi người hiểu tại sao nhiều người chỉ sống một cuộc đời bình bình và tầm thường. Để dạy được những bài học quan trọng ấy, ông giáo quyết định cùng với người học trò của mình lên đường đi đến một ngôi làng nghèo khổ trong vùng. Ngay khi đến nơi, ông giáo yêu cầu người học trò tìm kiếm giúp mình một gia đình nghèo nhất trong vùng. Đó sẽ là nơi họ tạm trú qua đêm. Sáng hôm sau, trước khi bình minh kịp ló dạng, hai thầy trò lặng lẽ lên đường một cách thận trọng để không đánh thức những người khác. Thế nhưng trước khi rời khỏi ngôi làng, ông giáo đã ra tay giết chết con bò – vật quý giá nhất của gia đình nghèo khổ ấy. Điều kỳ lạ là một năm sau, khi hai thầy trò quay lại thì ngôi nhà tồi tàn năm xưa đã được thay thế bằng một căn nhà xinh xắn. Rõ ràng là cái chết của con bò không phải là dấu chấm hết dành cho họ như anh học trò vẫn lo sợ, mà nó đã mở ra một cuộc sống mới với nhiều cơ hội tốt hơn.

Chúng ta ai cũng có những con bò trong đời mình.Chúng ta mang trên mình gánh nặng của những niềm tin sai lầm, những lời biện bạch, những nỗi sợ và những định kiến. Bi đát thay, tất cả những hạn chế do ta tự áp đặt cho mình đã trói buộc chúng ta vào một cuộc sống tầm thường.

Cũng giống như những thói quen xấu khác, những “con bò” giống như những người bạn đồng hành lặng lẽ. Vì vậy chúng ít bị nhận dạng và có thể tồn tại lâu dài, để rồi mang lại những ảnh hưởng xấu đến với cuộc sống của chúng ta. Chúng ta cứ mãi biện minh cho những thói xấu của mình, chúng ta phủ nhận việc mình hài lòng ở vị trí thứ hai; chúng ta chỉ cố tỏ ra mình là người thực tế để né tránh sự thất vọng. Chúng ta không bao giờ thừa nhận rằng mình đã cố gắng hợp lý hóa sự tầm thường của bản thân, mà thích xem chúng như việc thiết lập các mức độ khả thi cho những kết quả có thể chấp nhận được. Đó là lý do nhiều người trong chúng ta khó tin được rằng mình có bất cứ “con bò” nào trong cuộc sống. Không phải mọi “con bò” đều rống lên inh ỏi để ta nhận biết chúng, và nhiều con trong số đó cứ âm thầm có mặt mà không ai hay. Mỗi “con bò” đại diện cho một lời biện minh, một cái cớ, một sự bào chữa, một lời nói dối, sự hợp lý hóa, nỗi sợ, và niềm tin sai lầm đã trói buộc chúng ta vào cuộc sống tầm thường và ngăn cản chúng ta sống thật sự xứng đáng. Cũng giống như những lời nói dối nghiêm trọng thường bắt đầu bằng những lời nói dối vô hại, những con bò trưởng thành và to lớn cũng khởi đầu từ những chú bê con ngây thơ hiền lành. Ai cũng có những sai lầm, thiếu sót, khuyết điểm nhưng ít ai dám nhìn thẳng vào những sai lầm, thiếu sót, khuyết điểm đó của mình.

ngay-xua-co-mot-con-bo-2

Bò ở đâu ra?

Chúng ta không bao giờ có ý định – hoặc ít ra là tự giác – bỏ cả cuộc đời mình để chăm sóc và nuôi dưỡng những “con bò” được bố mẹ truyền lại hay những “con bò” mình nhặt lấy trong cuộc sống. Một trong những “con bò” thông thường có sức tàn phá lớn nhất có tên “Tôi không giỏi việc đó”. Bạn không thể tưởng tượng nổi có bao nhiêu người sẵn sàng đưa ra lời biện giải này như một phản ứng tự động trước hầu như bất cứ yêu cầu nào – ở trường học, ở nhà, hay ở chỗ làm việc. Điều tệ nhất ở đây là hầu hết những người đó đã rất nhanh chóng xác nhận điểm yếu của mình mà chẳng hề biết mình có thật sự yếu kém thế không. Chẳng hạn chúng ta tự thấy mình không có khả năng hay bất tài, nhưng dường như chúng ta nghĩ rằng mình chỉ có thể giỏi ở một chuyên môn nào đó thôi. Vì tin như vậy, chúng ta bỏ phí nhiều khả năng sẵn có và chấp nhận làm một phiên bản kém chất lượng hơn của chính mình.

Một niềm tin sai lầm có thể là kết quả của những trải nghiệm đọng lại trong ký ức, mặc dù nó không còn giá trị đối với cuộc đời của bạn nữa. Hãy nhớ rằng bất cứ niềm tin sai lầm nào mà chúng ta lưu trữ trong tiềm thức lâu ngày và hợp thức hóa với những hành động của mình thì đó chính là một dạng của tự kỷ ám thị. Theo thời gian, những kỳ vọng tiêu cực này trở thành những điều được tiên đoán chính xác. Chính điều này ngăn cản người ta đi đến thành công.

Có lẽ vào năm bạn được 10 tuổi, ông thầy giáo lớp 5 của bạn đã yêu cầu bạn bước lên trước lớp đọc một bài thơ cho cả lớp nghe. Dù sự trình bày của bạn không đến nỗi quá tệ, thầy giáo vẫn phá lên cười và các bạn trong lớp thì chế giễu bạn. Tất nhiên toàn bộ sự kiện này làm bạn cảm thấy hết sức khó chịu. Ngay lúc đó, bạn quyết định: để không phải lâm vào những tình huống bi hài như vậy một lần nào nữa, bạn sẽ không bao giờ đem thân ra làm trò cười cho người khác bằng việc phát biểu trước đám đông như bạn vừa làm.

Sau nhiều năm được nuôi dưỡng, “con bò” này trưởng thành và mập mạp, bạn đã chấp nhận một điều là mình không có năng khiếu nói trước đám đông. Bạn kết luận rằng mình chẳng có tí năng khiếu nào cho việc đó. Dĩ nhiên, việc bạn biết rằng mình không phải là người duy nhất bị đau khổ trong tình huống không may ấy giúp bạn chịu đựng sự thất bại này: “Thật ra mình đâu phải là một tên ngố”, bạn lý giải. “Nói trước công chúng là một trong những chuyện đâu phải ai cũng làm được.”

Bây giờ khi bạn đã 40, 50 tuổi, nếu ai đó trong công ty yêu cầu bạn phát biểu tổng quan về công ty, hay trình bày khoảng 10 phút về những thành quả mà bộ phận của bạn đang thực hiện, bạn sẽ lâp tức trả lời: “Nè, nếu anh yêu cầu tôi dàn dựng một buổi thuyết trình, tôi sẽ tập hợp thông tin, và nếu anh muốn, tôi có thể soạn thảo bài thuyết trình, và in ấn, nhưng đừng bảo tôi lên phát biểu trước tất cả những người đó (ngay cả khi chỉ với một nhóm sáu người), vì tôi thừa biết mình chỉ tổ làm bể dĩa thôi.”

Thông thường, trong cuộc sống hàng ngày, người ta thích ban phát lời khuyên cho người khác, đặc biệt là khi không được người khác yêu cầu. Bạn nên biết rằng một số rất lớn những “con bò” buộc chặt cuộc đời chúng ta vào với sự tầm thường – những niềm tin sai lầm và những lời biện bạch của kẻ chủ bại – thực sự là do người khác tặng cho chúng ta. Chúng ta thường tự biến mình thành nạn nhân của ảnh hưởng tiêu cực từ người khác và cho phép họ cấy những niềm tin sai lầm vào tiềm thức của mình, để rồi hạn chế sự phát triển thể chất, cảm xúc và trí tuệ của bản thân. Chính vì vậy, nếu bạn gieo những suy nghĩ tiêu cực, bạn sẽ gặt hái thói quen xấu. Và nếu trồng một thói quen xấu, bạn sẽ gặt hái – chắc chắn – một số phận bấp bênh.

ngay-xua-co-mot-con-bo-3

Làm thế nào để loại bỏ hết các con bò?

Trên thực tế, những niềm tin sai lầm và những lời biện bạch của chúng ta không tồn tại trong cuộc sống thực; nó chỉ tồn tại trong đầu chúng ta. Ngay cả khi có nhiều người cùng tin rằng một việc gì đó là bất khả thi, điều đó cũng không làm cho nó trở thành sự thật. Hãy cẩn thận đừng nhầm lẫn giữa niềm tin và hiện thực. Thật ra niềm tin không bao giờ thật sự đúng hay sai, mà chỉ là sự áp đặt và hạn chế. Tất cả những gì bạn cần là xác định những niềm tin sai lầm đang kìm hãm mình, và thay thế nó với những tư tưởng và niềm tin có thể làm bạn mạnh mẽ và tự tin hơn.

ngay-xua-co-mot-con-bo-4

Chúng ta phải biết rằng rất có thể mình đã được lập trình để chấp nhận và sống với sự tầm thường. Điểm mấu chốt nằm ở việc quyết định không tiếp tục sống một cuộc đời tự huyễn hoặc mình, vờ như mọi việc đều tốt, và hiểu rằng mặc dù chúng ta đã bị lập trình để phải chấp nhận và sống với sự tầm thường, chúng ta vẫn có khả năng đạt được những điều phi thường. Đó chỉ là vấn đề mở rộng đầu óc để nhận được khả năng thay đổi và phát triển. Việc nhận ra “con bò” nào đang ngăn cản bạn trên con đường tiến đến thành công và gạt bỏ nó là bước đầu tiên để bạn kiến tạo một tương lai tốt đẹp – một cuộc sống không có bò!

Trong những buổi gặp gỡ nói chuyện, khi tôi hỏi trong số cử tọa có bao nhiêu người nghi ngờ sâu sắc rằng họ có vài “con bò” của riêng mình, một số người giơ tay và sẵn lòng thừa nhận sai lầm của họ. Nhiều người gật đầu ý nhị như một cách nhận biết các khó khăn có tồn tại mà không thừa nhận bất cứ sự chỉ trích nào; và hết lần này đến lần khác, một ai đó sẽ nhẹ nhàng – nhưng có ý cáo buộc – thúc khủy tay vào hông người bạn không may bên cạnh.

Điều kỳ lạ về những “con bò” là thật dễ nhận ra chúng trên bãi chăn của ai đó hơn là thừa nhận chúng trên đất nhà mình. Nhưng xác định chúng là việc bắt buộc nếu chúng ta muốn từ bỏ chúng.

Để loại bò những con bò xấu xí ra khỏi cuộc sống của bạn thì bạn cần phải thực hiện theo năm bước sau:

1. Nhận dạng những con bò của mình.

2. Hãy xác định niềm tin sai lầm nào đang lẩn trốn sau mỗi con bò.

3. Hãy nhớ rằng bạn đang trả giá đắt cho mỗi con bò mà bạn bao che.

4. Hãy lập một danh sách những kết quả tích cực mà bạn sẽ bắt đầu trải nghiệm như hiệu quả của việc bạn đã loại bỏ những con bò.

5. Thiết lập những khuôn mẫu hành vi mới.

Dù bạn muốn hay không, thì quả thực năm bước trên đều khó thực hiện, và không phải lúc nào cũng dễ chịu, nhưng đó là điều cần thiết. Vậy nên hãy thành thật, kiên nhẫn, và quả quyết. Nếu như bạn đã làm theo những bước trên, thì bây giờ bạn đã có kế hoạch để gạt bỏ những thái độ giới hạn và những niềm tin sai lầm đã ngăn cản bạn nhận ra tiềm năng thực sự của mình. Điều duy nhất bạn cần làm bây giờ là hãy đưa kế hoạch của bạn vào bước thực hiện.

Đừng để cuộc sống trôi qua. Hãy đột phá và giải phóng mình ra khỏi những “con bò” của bản thân, và bảo đảm rằng bạn không kết thúc cuộc đời của mình giống như những người khác – trong những ngày cuối đời mới nhìn lại và ân hận, buồn rầu vì đã bỏ lỡ mọi cơ hội họ có thể nắm bắt nhưng lại không làm.

Hãy tham gia vào mỗi chuyến phiêu lưu mới với một niềm hứng khởi mới. Hãy thử thách những chuẩn mực. Phá vỡ một số quy luật. Lo lắng, sợ hãi và nghi ngờ không là gì ngoài những “con bò” đang cố gắng cướp khỏi bạn những giấc mơ và trói buộc cuộc đời bạn với sự tầm thường. Hãy luôn nhớ rằng không phải thất bại níu chân bạn, mà chính sự tầm thường mới khiến bạn không thành công.

Lời kết

Chỉ với chín chương ngắn gọn và cực kỳ dễ nhớ, tác giả Camilo Cruz, PhD đã truyền cảm hứng cho tất cả mọi người để khám phá ra khả năng thật sự của bản thân. Hãy dũng cảm loại bỏ đi những con bò xấu xí và các bạn sẽ rất bất ngờ với kết quả mà mình nhận lại. Chúc các bạn thành công!

Đặt mua sách online

Review chi tiết bởi: Nguyễn Thụy Việt Anh – Bookademy

Add Comment